Aan het begin van de 19de eeuw waren veel steden toe aan een enerzijds goedkopere en anderzijds meer systematische vorm van straatverlichting. Het antwoord hierop werd gevonden bij een nieuwe uitvinding, namelijk die van de gasverlichting. Gas was de eerste brandstof ooit die verspreid werd via leidingen, waardoor serieverlichting mogelijk werd.

Het Duitse stadje Freiburg had de primeur in 1811. In 1812 volgde Londen, in 1819 Parijs en in 1826 was Berlijn aan de beurt. In Nederland kwam de aanleg van gasleidingen pas laat op gang. Uiteindelijk was Amsterdam in 1847 de eerste plaats met openbare verlichting op basis van gas.

• Men dacht dat mensen en dieren het gas dat uit de lantaarns lekte in grote hoeveelheden inademden en dat dit zowel lichamelijke als geestelijke gezondheidsschade bij beiden kon veroorzaken. Sommige mensen hadden zelfs apocalyptische visioenen van een totaal waanzinnig geworden bevolking. Afgezien hiervan dacht men dat het slecht, zo niet dodelijk, was voor planten.

• Tegenstanders hadden grote problemen met het aanleggen van pijpleidingen. Dat was op zich begrijpelijk, want men kreeg voor het eerst te maken met de ergernissen van opengebroken straten. En in die dagen duurde dat vaak nog veel langer dan tegenwoordig. Soms lag een straat meer dan een half jaar open.

• Men had ook de nodige twijfels over het idee van serieverlichting. Dat betekende immers dat bij een storing alle lampen tegelijkertijd uit zouden gaan. Dat probleem hadden de autonoom functionerende olielampen niet.

• Tenslotte waren er problemen met het feit dat gas, dat werd opgewekt in speciale gasfabrieken, aanvankelijk vooral werd verspreid door particuliere maatschappijen. Die hadden daardoor een zekere macht over de energievoorziening in een stad. Olielampen daarentegen werden geheel verzorgd door de overheid.

Ondanks alle bezwaren won gasverlichting toch snel terrein, omdat het zoveel goedkoper was dan olielantaarns. Toch dreigde het een kortdurende triomf te worden; nog diezelfde eeuw werd het elektrisch licht uitgevonden. Rondom 1900 zorgde de uitvinding van het gloeikousje echter voor een nieuwe opleving van de gasverlichting. De kwaliteit van het licht ging er behoorlijk op vooruit en men kon de lantaarns nu gemakkelijker aansteken. (Lees hier meer over de geschiedenis van gasverlichting)

Ondertussen was de gloeilamp nog te zwak voor de grote omschakeling. Dat zou echter niet lang meer duren. Toen vanaf 1911 de gloeilamp ging branden op draad van wolfraam kwam elektrische straatverlichting definitief binnen handbereik.

Van links naar rechts Johannes Koelstra (*1905 ) met fiets, Hendrik (*1872) met zijn broer Jan Koelstra (*1885), Jikke Koelstra (*1904) met dochter Anke van Jan Koelstra en Wypkje Kool,