| Jachtlustweg achter Meerzicht |
| |
 |
| bron: www.hisgis.nl |
| Het kadastraal minuutplan van 1832 gecombineerd met de TMK uit 1864 (= Topografische Militaire Kaart) |
| |
 |
| bron: Leeuwarder Courant van 9 september 1902 |
| |
 |
| bron: www.hisgis.nl |
| Het kadastraal minuutplan van 1832 gecombineerd met de TK uit 1932 (= Topografische Kaart) |
| |
 |
| bron: luchtfoto gemeente Gaasterlân |
| |
| Over uitbreidingsplannen gesproken. De grens van de Balkster bebouwde kom heeft zich in de afgelopen eeuw steeds meer verplaatst ten koste van Harichster en Wijckeler grondgebied. Trijntje Hogeterp-Smits uit Sondel reageerde op de foto van nummer 522 in deze rubriek met de verklede meisjes tijdens Koninginnedag in augustus 1945. Het gezin Smits woonde destijds te Wijckel in één van de 4 boerderijtjes en woningen achter Meerzicht aan de Wikelerdyk/Jachtlustweg. Daarover volgende week meer met een fraaie foto van het boerderijtje, Wijckel 240, van de familie Smits. Van deze vier woningen is er nog één over. De anderen zijn afgebroken om plaats te maken voor de woningen aan It Hoefizer. Zelf kan ik me niets meer herinneren van deze drie huizen. Om de situatie te verduidelijken een luchtfoto gemaakt circa 1968 staan beginnend links onder de 4 woningen met de huisnummers in 1953 van Wijckel 239, 240, 241, 242. Links boven de in 1968 gebouwde 20 huurwoningen aan de Lapidothstrjitte. In het verlengde daarvan naar rechts de in circa 1971 richting Wikelerdyk doorgetrokken Jelle Meineszleane. Aan de Wikelerdyk de huidige locatie van het AZC, waarbij de contouren van de afgebroken boerderij Landlust nog zijn te zien. Verder naar beneden de in circa 1990 aangelegde Sate Steenbergenstrjitte. En daaronder het landhuis Meerzicht waar het achtergelegen land en bos van oorsprong allemaal bij hoorde. Het hele gebied links van de Wikelerdyk / Jachtlustweg is nu zo goed als volgebouwd. |
| bron: Balkster Courant 3 juni 2021, Weromsjen yn Gaasterlan 524 |
| |
 |
| foto beschikbaar gesteld door Albert Auke Visser |
| |
De reacties stromen binnen. Bij de foto van vorige week (nr. 525) stond dat de familie Pieter Haagsma op dat adres woonde. Dat moet zijn Kees Haagsma. De luchtfoto gepubliceerd in aflevering 524 was niet erg duidelijk. Deze week hoop ik door middel van een topografische kaart uit 1930 en een foto gemaakt door mevrouw Visser, de moeder van de inzender, de situatie verduidelijken.
|
De foto is volgens mij genomen vanaf de Munnikeleane (gele pijl), dus nog behoorlijk ver van de woningen af. Op de kaart daaronder de woningen met de huisnummers zoals die in 1953 bij de invoering van de straatnamen waren.
Geheel onder op de kaart de woning met Wijckel 239 en geheel links op de foto staat er nog. Oftewel na een brand volledig vernieuwd. Daarover volgende week meer. |
| Daarboven op de kaart nummer 240 en tweede van links op de foto de woning waarvan ik in aflevering 525 een luchtfoto heb laten zien. |
| Nummer 241 was de woning, derde van links op de foto, waar destijds de familie Visser woonde. Ook van deze woning laat ik binnenkort een foto zien. En nummer 242 is nauwelijks te herkennen op de foto maar staat precies onder de toren van de Rooms katholieke kerk in Balk. Van deze woning heb ik nog geen foto |
| bron: Balkster Courant 17 juni 2021, Weromsjen yn Gaasterlan 526 |
| |
| kadastrale gegevens: |
| Balk B 32 bosch: eigenaar in 1832 Frederik Zacharias Reneman |
| kadastrale gemeente Balk sectie B nummer 32 vernummerd in 1903 naar B 1594, B 1595, B 1596 |
| kadastrale gemeente Balk sectie B nummer 1594 vernummerd in 1907 naar B 1652 en B 1653 |
| B 1652 en B 1653 ongewijzigd tot 1929 (= Wikelerdyk 54 (1953) |
| kadastrale gemeente Balk sectie B nummer 1595 vernummerd in 1906 naar B 1631 en B 1632 |
| B 1631 en B 1632 ongewijzigd tot 1929 (= Wikelerdyk 56) |
| kadastrale gemeente Balk sectie B nummer 1596 vernummerd in 1906 naar B 1633 en B 1634 |
| kadastrale gemeente Balk sectie B nummer 1633 en 1634 vernummerd in 1912 naar B 1741 |
| |
| minuutplan 1832 / netteplan 1887 |
| bron: www.tresoar.nl |
| |
| B 32 hypothekenregister 69 inventaris 1156; 1832: 17/24, |
| B 32 hypothekenregister 69 inventaris 1157; 81/225, 101/351,352,353,354 , 105/495 |
| B 1594 hypothekenregister 69 inventaris 1157; 92/220 , 94/214 , 97/177 , 92/171 , 109/339 |
| B 1595 hypothekenregister 69 inventaris 1157; 92/220 , 94/214 , 97/177 , 92/171 , 110/597 |
| B 1596 hypothekenregister 69 inventaris 1157; 84/162 , 110/542 = Wikelerdyk 58 |
| |
| B 1631 hypothekenregister 69 inventaris 1157; 126/690 |
| B 1632 hypothekenregister 69 inventaris 1157; 114/126 , 126/690 |
| B 1633 hypothekenregister 69 inventaris 1157; --- |
| B 1634 hypothekenregister 69 inventaris 1157; --- |
| B 1652 hypothekenregister 69 inventaris 1157; 122/374 , 114/126 , 126/690 |
| B 1653 hypothekenregister 69 inventaris 1157; 109/339 , 122/374 / 114/126 / 126/690 |
| B 1741 hypothekenregister 69 inventaris 1157; --- |
| |
|
| bewoners Wikelerdyk 58 |
| |
 |
| foto beschikbaar gesteld door Trijntje Hogeterp - Smits |
| |
In de 19e eeuw was het huidige Balkster bos ook bos. Rond 1900 werd het grondgebied dat hoorde d bij het landgoed Meerzicht versnipperd verkocht. Watze Tjebbes Hepkema (1850-1917), boer te Dijken, koopt in 1902 een stuk bosgrond voor fl 739,- van de toenmalige eigenaar van Meerzicht, Jan Albert Tjaard van Heloma (1870-1944). In 1904 wordt dit stuk grond weer doorverkocht aan Jelle Martens van der Goot (1865-1922) uit Wijckel voor fl 850,- die er een boerderijtje op laat bouwen en de bosgrond gaat ontginnen. In november 1929 gaat het boerderijtje in de verkoop. Koemelker Fekke Veltman uit Sondel is de nieuwe eigenaar. Niet voor lang. Januari 1930 koopt Pieter Smits in 1927 getrouwd met Tjitske Bijl het pand en laat het in 1937 verbouwen. Daarvoor woonde het gezin Smits in Ferwoude en Balk. De kinderen van de familie Smits gingen naar de school met de bijbel in Balk aan de Wikelerdyk. Via het land van Gerben van der Wal naast de school kwamen ze op de Wikelerdyk. |
| Bij de foto: Deze luchtfoto werd destijds huis en huis aangeboden. Kocht je hem niet, hij was behoorlijk prijzig, dan werd de foto vernietigd. Dit is de woning van de familie Smits rond 1950. De huisnummers van deze woning: 1904 - 1910 Wijckel 139a bis; 1910 - 1920 Wijckel 196; 1921 - 1930 Wijckel 215; 1931 - 1953 Wijckel 240; 1953 - sloop(voor 1979) Wikelerdyk 58 |
| De familie Smits woonde hier tot 1953. Latere bewoners waren: familie Pieter Haagsma, familie Jouke Wierda en als laatste waarschijnlijk de Haan. |
| bron: Balkster Courant 10 juni 2021, Weromsjen yn Gaasterlan 525 |
| |
|
| bewoners |
| huisnummering: 1900 - 1910 Wijckel 139a bis; 1910 - 1920 Wijckel 196; 1921 - 1930 Wijckel 215; 1931 - 1953 Wijckel 240; 1953 - sloop(voor 1979) Wikelerdyk 58 |
| |
|
| bevolkingsregister 1900 - 1910 blad 201; huisnummer 139a bis / Wijckel 196 |
| 190? - 1910 |
Jelle Martens van der Goot, arbeider ( * 10 april 1865 te Balk); hoofd |
| register van huisnummering 1911 - 1920 C-G blad 185; huisnummer Wijckel 196 |
| 1911 - 1920 |
Jelle Martens van der Goot, arbeider ( * 10 april 1865 te Balk); hoofd |
| bevolkingsregister 1921 - 1930 blad 204, huisnummer Wijckel 215 |
| 1921 - 1929 |
Jelle Martens van der Goot, koemelker ( * 10 april 1865 te Balk); hoofd |
| 1930 - 1930 |
Pieter Smits, arbeider ( * 28 oktober 1907 te Oldeouwer); hoofd |
| bevolkingsregister 1931 - 1939 blad 216; huisnummer Wijckel 240 |
| 1931 - 1939 |
Pieter Smits, veehouder ( * 28 oktober 1907 te Oldeouwer); hoofd |
| |
|
| |
| 1939 - 1953 |
familie Pieter Smits |
| 1953 - 195? |
familie Cornelis Bendiks Haagsma (Kees), getrouwd met Ké Wierda |
| 195? - 1963 |
familie Jouke Siebrands Wierda (Jouke is broer van Ké), laatste boer op dit adres |
| 1962 - 1972 |
familie Anne Fokkes de Haan |
| 1972 - 19?? |
leegstand |
| |
|
|
|
| |
| Watze Tjebbes Hepkema uit Wijckel koopt in oktober 1902 een stuk bosgrond van Jan Albert Tjaard van Heloma. |
| |
| |
| Watze Tjebbes Hepkema uit Dyken verkoopt op 7 december 1904 een stuk bosgrond achter Meerzicht (kadastraal Balk B nummer 1596) aan Jelle Martens van Goot voor fl 850,- |
| |
| |
| Bouwvergunning 5 oktober 1904 bouw arbeiderswoning voor Jelle Martens van der Goot |
| |
 |
| bron: Leeuwarder Courant van 15 november 1929 |
| |
| Bouwvergunning 21 juni 1937 verbouw boerderijtje van Pieter Smits. |
| |
|
| Wikelerdyk 56 |
| |
| bewoners |
| huisnummering: 1900 - 1910 Wijckel 139a ter; 1910 - 1920 Wijckel 197; 1921 - 1930 Wijckel 216; 1931 - 1953 Wijckel 241; 1953 - sloop (voor 1979) Wikelerdyk 56 |
| |
woning gebouwd tussen 1900 en 1910 |
| |
|
| bevolkingsregister 1900 - 1910 blad 254; huisnummer Wijckel 139a ter / 197 |
| 1906 - 1910 |
Louw Baima, koemelker ( * 12 maart 1867 te Oudega HON); hoofd |
| bevolkingsregister 1911 - 1920 A-B blad 33; huisnummer Wijckel 197 |
| 1911 - 1920 |
Louw Baima, koemelker ( * 12 maart 1867 te Oudega HON); hoofd |
| 1919 - 1920 |
Emiel Kumps, boerenknecht ( * 10 februari 1891 te Duysburg België); inwonend, van Wesembeek Belgie |
| bevolkingsregister 1921 - 1930 blad 205, huisnummer Wijckel 216 |
| 1921 - 1924 |
Louw Baima, veehouder ( * 12 maart 1867 te Oudega HON); hoofd |
| 1924 - 1930 |
Jisk Boschma, veehouder ( * 10 juli 1889 te Oosthem); hoofd, van Workum |
| bevolkingsregister 1931 - 1939 blad 217; huisnummer Wijckel 241 |
| 1931 - 1931 |
Jisk Boschma, veehouder ( * 10 juli 1889 te Oosthem); hoofd, naar Heidenskip |
| 1931 - 1939 |
Cornelis Bouwstra, veehouder ( * 26 november 1891 te Woudsend); hoofd |
| |
| 1939 - 1960 |
Cornelis Bouwstra, ( * 26 november 1891 te Woudsend); hoofd |
| |
overleden op 28 januari 1980 te getrouwd met Aagje Westra, overleden op 22 juli 1972 |
| |
| 1960 - 197? |
Auke Feddes Visser ( * 27 maart 1923 te Wijckel); hoofd |
| |
|
| |
|
|
| |
| |
|
| bewoners Wikelerdyk 54 |
| huisnummering: 1900 - 1910 Wijckel 139a quater; 1910 - 1920 Wijckel 198; 1921 - 1930 Wijckel 217; 1931 - 1953 Wijckel 242; 1953 - sloop (voor 1979) Wikelerdyk 54 |
| |
woning gebouwd tussen 1900 en 1910 |
| |
|
| bevolkingsregister 1900 - 1910 blad 257 ; huisnummer Wijckel 139a quater / 198 |
| 190? - 1910 |
Jelle Dijkstra, arbeider ( 4 mei 1863 te Woudsend); hoofd |
| bevolkingsregister 1911 - 1920 C-G blad 69; huisnummer Wijckel 198 |
| 1911 - 191? |
Jelle Dijkstra, arbeider ( 4 mei 1863 te Woudsend); hoofd, naar Balk |
| 191? - 191? |
Jelle Dijkstra, arbeider ( 4 mei 1863 te Woudsend); hoofd, van Balk, naar Balk |
| bevolkingsregister 1911 - 1920 C-G blad 87; huisnummer Wijckel 198 |
| 1917 - 1920 |
Thijs Dijkstra, koemelker ( * 22 april 1892 te Wijckel); hoofd |
| bevolkingsregister 1921 - 1930 blad 206, huisnummer Wijckel 217 |
| 1921 - 1921 |
Thijs Dijkstra, veehouder ( * 22 april 1892 te Wijckel); hoofd |
| 1921 - 1923 |
Emiel Kumps, veehouder ( * 10 februari 1891 te Duisburg Brabant België); hoofd, naar Wezembeek België |
| 1924 - 1926 |
Louw Baima, veehouder ( * 12 maart 1867 te Oudega (HON); hoofd |
| 1926 - 1930 |
Ype de Jong, tuinman ( * 30 december 1896 te Koudum); hoofd |
| bevolkingsregister 1931 - 1939 blad 218; huisnummer Wijckel 242 |
| 1931 - 1939 |
Ype de Jong, landarbeider ( * 30 december 1896 te Koudum); hoofd |
| |
| 1939 - 1957 |
Ype de Jong, landarbeider ( * 30 december 1896 te Koudum) |
| |
overleden op 28 januari 1971; getrouwd met Annigje Otter overleden op 28 februari 1979 |
| 1957 - 1960 |
Piet Thiebaudier (pengel) en Dine Homma |
| 196? - 1964 |
Jan Cornelis Bruijgoms en Tine Heeres |
| |
familie Den Besten uit Velsen bij IJmuiden, tweede woning |
| 1966 |
Henk Tiemens van Buiten en Ria Heeres |
| |
|
| |
|
|
| |
| |
 |
| bron: archief gemeente Gaasterlân-Sleat |
| Vergunning voor het bouwen van een woning met koestal voor 4 koeien te Wijckel. Vergunning verleend op 29 juli 1908. |
| kadastrale gemeente Balk sectie B nummer 1631 |
| Tekening gemaakt door gemeentearchitect Douwe van der Meer uit Balk. |
| tekeningen: voorgevel, zijgevel, plattegrond, langsdoorsnede |
| |
 |
| bron: Nieuwsblad van Friesland op 5 april 1911 |
| |
 |
| bron: Friesche Koerier van 7 december 1957 |
| |
|
