Albert Coopmans
kadastrale legger: -- inschrijving hypotheken 2 register 69: -- / --
Albert Coopmans, geboren op 11 augustus 1778 te Bolsward.
Zoon van Pieter Coopmans, burgemeester van Bolsward, en Charlotte Smits.
Overleden op 5 oktober 1820 te Hoorn, 42 jaar oud.
Beroep: medicinea docter te Balk, zonder beroep te Hoorn (1820)
aangifte overlijden op 6 oktober 1820 aktenummer 211, gemeente Hoorn, getuigen:
Piet Steeg bediende in het bedelaarsgesticht 63 jaar wonende te Hoorn
Hermanus Valk stadsbode 52 jaar wonende te Hoorn
 
Op 11 maart 1804 getrouwd in de Hervormde Kerk te Gaast met:
Janke Bavius van Theeken, geboren op 22 oktober 1773 te Dokkum, als .
Dochter van Bavius Renici van Theken (dr.), secretaris van Westdongeradeel, en Jetske Haantjes (Dijkstra).
Overleden op 10 januari 1811 op het Slotermeer, 37 jaar oud. (in het Slootergat met schaatsen in het ijs verdronken)
Beroep:
 
Uit dit huwelijk:
1. Charlotte, geboren op 21 oktober 1804 te Balk.
2. Jetske, geboren op 30 januari 1807 te Balk.
3. Pieter (Bavius), geboren op 27 april 1809 te Balk.
Overleden op 28 april 1833 op nummer 5 te Oudemirdum, 23 jaar oud.
Beroep: boerenknecht te Oudemirdum.
 
 
Albert Coopmans had hoogstwaarschijnlijk een relatie met:
Foekje Ydes de Jong, geboren op 15 augustus 1786 te Stavoren, gedoopt op 30 augustus 1786 te Stavoren (Hervormd).
Dochter van Yde Jelles en Durkje Hiddes.
Overleden op 2 juli 1856 op nummer 16 te Nijemirdum, 70 jaar oud.
Beroep: dienstmeid te Harlingen (1837)
aangifte overlijden op 2 juli 1856 pagina 12, getuigen:
Jan Harmens de Lange landbouwer 36 jaar wonende te Nijemirdum
Lucas Lucas Bouwman veldwachter 35 jaar wonende te Oudemirdum
Weduwe van eenen man aan de aangevers onbekend, zoo zij gehuwd is geweest.
 
Uit deze relatie:
1. Pieter (Koopmans de Jong), geboren op 18 augustus 1813 op wijk J 30 te Leeuwarden .
Overleden op 11 december 1894 te Sondel, 81 jaar oud.
Beroep: boerenknecht te Oudemirdum (1837), werkman te Sondel (1859)
aangifte geboorte van een onecht kind op 23 augustus 1813 aktenummer 177, door:
Susanne Dienaar breidster 39 jaar wonende te Leeuwarden wijk E 368
getuigen:      
Adam Berrij turfmeter 67 jaar wonende te Leeuwarden wijk I 257
Philippus Zeekalk turfdrager 30 jaar wonende te Leeuwarden wijk A 100
aangifte overlijden op 11 december 1894 aktenummer 62, getuigen:
Hendrik Harmens de Boer arbeider 57 jaar wonende te Sondel
Harmen Kouwenhoven arbeider 37 jaar wonende te Sondel
Op 7 mei 1837 getrouwd in de gemeente Gaasterland met:
Bruinsjen Lucas Bouman, 24 jaar oud, geboren te Sondel.
Dochter van Lucas Gerbens Bouman, onderwijzer te Sondel (1837), en Trijntje Marcus Rodenburg
 
2. Karel, geboren op 27 november 1815 te Stavoren.
Overleden op 10 april 1880 te Sondel, 75 jaar oud. Ongehuwd.
Beroep: werkman
aangifte geboorte van een onecht kind op 28 november 1815 aktenummer 31, door:
Albert Coopmans med. dochter en vroedmeester ? jaar wonende te Stavoren
getuigen:      
Horatius Alberda secretaris ? jaar wonende te Stavoren
Pieter Rommerts Heinsius veldwachter / stadsmajoor ? jaar wonende te Stavoren
aangifte overlijden op 10 april 1890, aktenummer 33, getuigen:
Popke Jacobs Stegenga landbouwer 52 jaar wonende te Sondel
Anne Hendriks de Boer boerenknecht 23 jaar wonende te Sondel
 
 
 
Charlotte Koopmans
bron: Bataafsche Leeuwarder Courant van 27 oktober 1804
 
Janke van Theken
bron: Opregte Haarlemsche Courant van 19 januari 1811
 
 
 

In het Album Studiosorum van de Franeker Universiteit (uitgeverij Wever, Franeker 1968) staan de namenlijsten van de studenten die zich inschreven voor een studie. In 1796 is er een A. Coopmans uit Frisius Bolsardius ingeschreven. In 1802 komt A. Coopmans nog eens voor nu als medisch candidaat

met dank aan Museum Martena te Franeker
 
Albert Coopmans
bron: Amsterdamsche Courant van 10 oktober 1806
Bij de uitgeverij Js. Verwey te Workum verschijnt het boek Variolis Vaccinis van de hand van A. Coopmans. Het behandelt een uitgebreide en nauwkeurige beschrijving van de koepokinenting.
Over de pokken en inentingen nog wat bijzonderheden;
Vooral kinderen werden in de 19e eeuw door de pokken getroffen. Één op de 10 kinderen stierf voor het 10de jaar aan de ziekte ! Zo'n 40 procent van de kindersterfte. In de overbevolkte achterbuurten kon het virus, dat zich verspreidde via de luchtwegen, snel om zich heen grijpen. Herstelde een kind van de pokken, dan was het wel voor altijd immuun.
In 1798 werd de koepokinenting of vaccinatie ontdekt. Door inenting met de koepokken werd men immuun voor de menselijke variant. De eerste inenting met dierlijke pokstof vond plaats in 1799.
De onderste lagen van de samenleving bleven nog lang een groot wantrouwen tegen de vaccinatie koesteren.
De uitvinder van de pokkenvaccinatie Edward Jennes stierf in 1823 op 73 jarige leeftijd.
In 1871 kende Nederland nog een grote pokkenepidemie met als droevig gevolg 23.000 doden.
Pas in 1939 volgde een inentingswet. Nadat in 1977 het laatste pokkengeval in de wereld voorkwam volgde hier de afschaffing van de pokkenvaccinatie.
bron: www.eindhoven-in-beeld.nl
Aanvankelijk was vaccinatie alleen voor armen verplicht. Om de rest van de bevolking te stimuleren werd een premie ingesteld. Koning Willem I der ederlanden stelde daarnaast in 1818 een gouden Medaille voor Koepokkenvaccinatie in voor artsen die bewijsbaar meer dan 50 personen hadden ingeënt. De inenting was in religieuze kringen omstreden omdat daarmee zou worden "ingegrepen in Gods plan".
Maria Aletta Hulshoff publiceerde in 1827 een pamflet met de titel "De koepok-inenting beschouwd, en tien bedenkingen overwogen: voor minkundigen". In 1872 werd vaccinatie verplicht met de invoering van de Wet op de Besmettelijke Ziekten.
bron: www.wikipedia.org
 
Albert Coopmans
bron: Vriesche Courant van 16 februari 1810
 
1812 Hernieuwde inschrijving als medicus in Sneek op grond van een bevel van de Procureur Generaal van het Keizerlijk Gerechtshof in Den Haag. Hieruit bleek dat Albert Coopmans op 27 februari 1804 zijn diploma heeft ontvangen van de Rector Magnificus van Franeker.
bron: genealogie Pieter Coopmans de Jong
 
Albert Coopmans
bron: Dagblad van het departement Vriesland van 20 augustus 1813
Op 18 mei 1813 huurt Albert Coopmans een woning in Leeuwarden met het nummer J 30. Kan ook I 30 zijn.
Op 18 augustus 1813 wordt op huisnummer I of J 30 te Leeuwarden Pieter de Jong geboren, de zoon van uit Stavoren afkomstige Foekje Ydes de Jong. Deze Pieter gebruikt later de naam Pieter Koopmans de Jong bij de aangifte van een aantal van zijn kinderen.
In 1832 bezit koornmeter Pieter van Buuren 3 panden in Leeuwarden. De 3 percelen zijn: kadastraal A 201, A 372 en A 544.
Perceel A 544 ligt aan de Eewal. Dat pand, geqouteerd met letter I nummer 30, waarin een tapperij met als laatste bewoners Jacob van Buuren en Pieter van Buuren, tapper (1775-1859) wordt in november 1859 verkocht.
Anno 2015 is dat Eewal 88, 90 of 92.
 
Albert Coopmans
bron: Nederlandsche Staatscourant van 27 januari 1816
Het artikel is eerder gepubliceerd geweest in de Leeuwarder Courant van 22 januari 1816
 
 
 
Het leven van de familie Coopmans is er één geschikt voor een roman blijkt uit de gegevens gevonden in verschillende bronnen met een soms niet altijd duidelijke samenhang. Albert Coopmans heeft medicijnen gestudeerd aan de universiteit van Franeker. (bron: museum Martena Franeker). Albert Coopmans vestigt zich rond 1804 aan de Harichsterzijde in Balk als medicineae docter. Waarschijnlijk in een nieuw pand gebouwd in 1799 in opdracht van boterkoopman Jakle Poppes. Dat was in de buurt van het huidige adres Van Swinderenstraat 11. Albert Coopmans werd aangeslagen volgens de speciecohieren voor 2 1/2 schoorsteen en 2 paarden. Een behoorlijk huis voor die tijd. In Balk worden drie gezonde kinderen geboren. Een dramatisch voorval in januari 1811 verandert het leven van het jonge gezin. Janke van Theken, de echtgenote van Albert, verdrinkt op het Slotermeer nadat ze door het ijs is gezakt in het Slotergat bij Sloten.
In 3 verschillende kranten plaatst Albert rouwadvertenties, in totaal 8 stuks. Op 31 december 1811 laat hij de naam Coopmans officieel als achternaam registreren, ook voor zijn drie kinderen. Daarna is onbekend waar hij heeft gewoond. Inmiddels is nu bekend uit verschillende bronnen wat na 1811 gebeurd is.
In de trouwactes van zijn dochters staat dat hij in 1820 te Hoorn is overleden, zonder beroep, op 42 jarige leeftijd. Waarom is hij naar Hoorn gegaan? Is hij docter geweest in Hoorn? Had hij schuld aan de dood van zijn vrouw? Is hij van verdriet aan lager wal geraakt?
De inhoud van de overlijdensacte opgemaakt 6 oktober 1820 lijkt het laatste te bevestigen. De acte met volgnummer 211 van de gemeente Hoorn (bron: Westfriesarchief) levert antwoorden en ook vragen op. Eén van de aangevers van het overlijden van Albert Coopmans is de bediende van het bedelaarsgesticht in Hoorn. Albert is dus wel aan lager wal geraakt. Als geboorteplaats staat Oudenaarde (in België) genoemd. Albert is echter in Bolsward geboren. Zou Albert als arts in het leger van Napoleon gewerkt hebben en zodoende in België terechtgekomen zijn en vandaar uit naar Hoorn getrokken?
De naam Janneke Teken van zijn in 1811 overleden vrouw klopt wel in de acte. De namen van zijn ouders genoemd in de acte kloppen niet helemaal. Er staat Albert Koopman en Frederika Smit. De achternamen kloppen.
Ik zou me kunnen voorstellen dat van bewoners van een bedelaarsgesticht niet altijd de juiste gegevens in de boeken staan.
 
         
    Het bedelaarsgesticht van Hoorn lag in 1820 op het Oostereiland.    
    Oostereiland Hoorn    
    bron: Het Oostereiland in Hoorn geschreven door Willeke Jeeninga    
   

Het Oostereiland is een kunstmatig eiland dat in de haven van de stad Hoorn tussen 1662 en 1668 aangelegd is. Het eiland is gevormd door dammen aan te leggen en deze later te verhogen en verbreden. Vrij snel na het ontstaan van het eiland heeft dhr. Schuijt er woningen en pakhuizen laten bouwen, onder andere een pakhuis voor de Admiraliteit. Naar hem is ook de toegangsweg van het eiland, de Schuijteskade, vernoemd. Na Schuijt kwam de Admiraliteit, deze heeft er meer magazijnen laten bouwen.

   
   

In 1817 werden de magazijnen verbouwd tot een bedelaarsgesticht en tussen 1829 en 2003 heeft het complex dienst gedaan als gevangenis. Tussen 1886 en 1932 heeft de inrichting ook dienst gedaan als rijkswerkinrichting, er werden krenten gesorteerd. Tot op heden wordt het complex in de volksmond de "Krententuin" genoemd. De binnenplaats van het complex draagt nu officieel die naam.

   
    bron: www.wikipedia.org    
    Oosterland Hoorn    
         
 
Zijn de kinderen mee naar Hoorn gegaan en na zijn dood naar Friesland teruggekomen? Of zijn ze ondergebracht bij gezinnen in Balk. Per slot van rekening waren ze nog maar 7, 4 en nog geen 2 jaar oud. Zijn moeder, Charlotte Smits, wordt genoemd in het register van naamsaanname in december 1811 met al haar kinderen en kleinkinderen in Balk. Dus woonden ze in Balk. Waarschijnlijk om de opvoeding van de 3 kinderen van Albert op zich te nemen. De jongste zoon werkte als boerenarbeider in Oudemirdum. Hij overlijdt daar op de jonge leeftijd van 23 jaar. In die overlijdensacte staat trouwens dat zijn vader Albert Coopmans in Dokkum is overleden. De dochters trouwen beide met een Friese jongen uit Doopsgezinde kring.
Een ander opmerkelijk feit uit de trouwacte van Jetske is het beroep van haar grootvader, Pieter Alberts Coopmans, aan vaderskant. Hij was burgemeester in Bolsward. Eigenlijk is niet het beroep opmerkelijk maar wel de verhalen rond deze persoon en zijn vermeende prestaties. Het burgemeesterschap was in die tijd meer een ere-baantje dan een echt beroep. In de Leeuwarder Courant van 12 februari 1966 ( deel 1 , deel 2) staat een artikel over een Bolswarder burgemeester, Pytter Coopmans, die in 1763 in de record tijd van 13 uur van Den Haag naar Leeuwarden schaatste. Hij was toen 44 jaar oud.
De schrijver van het artikel denkt dat deze Pytter Alberts Coopmans rond 1778 is overleden. Zelf heb ik het donkerbruin vermoeden dat het dezelfde persoon is als de vader van dr. Albert Coopmans, die in 1797 is overleden in Bolsward. (LC 30-08-1797)
De inventaris opgemaakt bij het overlijden van Pieter Coopmans in 1797 levert het bewijs dat beide personen hetzelfde zijn. Het kind uit het eerste huwelijk van Piter wordt genoemd als erfnaam in deze acte. ( omslag 3, fol. 25-40 d.d. 14.10.1797)
 
Het publiceren van deze pagina in december 2015 heeft weer nieuwe aanvullingen opgeleverd over het turbulente leven van medicinea docter Albert Coopmans.
Nynke van Hooven maakte me attent op een aantal notariële acten bij notarissen in Sloten, Stavoren en Leeuwarden.
Feike Samplonius stuurde de genealogie van Pieter Coopmans de Jong d.d. september 2010 samengesteld naar gegevens van Sibbele Jelles Postma, Durk Siemens de Jong en Gerrit Krijl
Pieter Coopmans de Jong, geboren op 18 augustus 1813 te Leeuwarden, zou de buitenechtelijke zoon zijn van Albert Coopmans bij Foekje Ydes de Jong uit Stavoren.
Durk Siemens de Jong heeft jarenlang onderzoek gedaan naar de oorsprong van zijn familie en naar de reden van de toevoeging van Coopmans in de naam de Jong en gaf me een groot aantal kopieën van acten enz.
 
Durk de Jong
bron: Leeuwarder Courant van 23 november 1981
Durk Siemens de Jong met de stamboom aan de wand en de kwartierstaat in de hand.
Durk de Jong
 
Volgens mij zijn er intussen voldoende bewijzen dat een aantal gebeurtenissen in het leven van Albert Coopmans en Foekje Ydes de Jong geen toeval meer kunnen zijn.
 
 
 
Bavius Renici van Theken, schoonvader van Albert Coopmans:
Wordt genoemd bij het Kollumer Oproer in 1797:
Het Kollumer Oproer was een uiting van oranjeliefde in Kollum in de Franse tijd. Het rechthuis was op 3 en 4 februari 1797 het toneel van het zogenaamde Kollumer oproer, veroorzaakt door een verzet tegen de dienstplicht en burgerbewapening, op 13 september 1796 ingesteld door het nieuwe bewind. Abele Reitzes, die bij zijn inschrijving in het rechthuis Oranje boven riep, werd op 28 januari 1797 in hechtenis genomen. Dat zorgde voor zoveel opschudding in de regio, dat een grote menigte zich verzamelde om hem te bevrijden. Op de weg naar het rechthuis werden grote vernielingen aan huizen van patriotten aangericht. Een kleine eenheid bewapende burgers uit Dokkum, dat te hulp was geschoten, wist ternauwernood te ontkomen. Door met groot machtsvertoon dit oproer in de kiem te smoren en 168 mensen te arresteren, wisten de patriotten de rust weer te laten keren. De aanvoerders Jan Binnes en Salomon Levy werden onthoofd. Binnes op 20 februari 1797 en Levy, die ontkende leiding te hebben gegeven en ondergedoken was, een jaar later op 17 maart 1798. Als gevolg verloren Abraham Staal en Gerrit Paape hun positie als rechter aan het Hof van Friesland.
bron: wikipedia.org
Dominee D.Br van Theken had een rijtuig ( faijton) met 2 paarden.
bron: Rijtuigenbezitters Dokkum 1795 - 1805
19 januari 1787 Leeuwarden burger van Dokkum
bron; burgerboek Dokkum 1574-1798
bron: www.hvnf.nl
 
van deze pagina zijn onderstaande personen te vinden in het overzicht bewoners en eigenaren
ouders / schoonouders hoofdpersoon kinderen en aangetrouwd
Pieter Alberts Coopmans 1719-1797 Albert Pieters Coopmans 1778-1820 Anne Gerbens Huitema 1800-1874
  broers / zusters / zwagers Hantje Haitjes Visser 1809-1875
     
woonadressen familie Coopmans
periode adres bron
1804 Ferwoude / Gaast ondertrouwregister Workum
1804 Raadhuisstraat 47 reeelkohieren Gaasterland blad 170, nummer 107
1804 - 18?? van Swinderenstraat 11 in de buurt van
1811 Balk Inschrijving naamsaanneming 1811
1812 van Swinderenstraat 11? taxatie van de gebouwen in de gemeente van Balk 1812, huisnummer Balk 36
    Jelle Meinesz woonde in 1812 ook op dit adres
    Albert Coopmans bezat in 1812 ook een pakhuis in Balk; locatie onbekend
1812 Balk notariële acten
1813 Leeuwarden notariële acten
1815 Stavoren aangifte geboorte zoon Karel van Foekje Ydes de Jong in Stavoren
1818 Vlieland  
1819 Hoorn  
eigendommen van Albert Coopmans
 
notariële acten
 
1810 Notaris Aldert Lucas Jonker te Balk. Procuratie
- Antje Jentjes wonende te Heeg. Diversen: weduwe van Feitze Ages Tromp Lastgever
- A. Coopmans wonende te Balk Gelastigde 
bron: Tresoar, archiefnummer 26, inventarisnummer 008001, aktenummer 00002, datum: 07-03-1810

 

1810 Notaris Aldert Lucas Jonker te Balk. Koopakte. Ligging vastgoed: Elahuizen. Bedrag: koopsom fl. 7700,- greidland
- A. van Velsen wonende te Workum. Verkoper in kwaliteit
- A. Coopmans wonende te Balk. Harmen J. Boelsma wonende te Elahuizen, gehuwd met Henderika Wilhelmina Coopmans (= zuster van Albert Coopmans)
bron: Tresoar, archiefnummer 26, inventarisnummer 008001, aktenummer 00006, datum: 26-04-1810
 
1810 Notaris Frederik Zacharias Reneman te Balk. Koopakte landerijen en huis en schuur te Hemelum Bedrag: koopsom fl. 5300,-
- Abel van Velsen wonende te Workum
- Albert Coopmans wonende te Balk
Herke Jans wonende te Rijs
bron: Tresoar, archiefnummer 26, inventarisnummer 146001, aktenummer 00014, Datum: 08-06-1810
 
1812 Notaris Johannes Ruardi te Sloten Koopacte onroerend goed fr 945, -

- Albert Coopmans (med. doctor) wonende te Balk, verkoper

- Jelle Meinesz (koopman) wonende te Balk, koper?

bron: Tresoar, archiefnummer 26, inventarisnummer 118002, aktenummer 00108, Datum: 9-10-1812
 
1812 Notaris Johannes Ruardi te Sloten cessie de creance fr 1769, -

- Albert Coopmans wonende te Balk

- Aldert Jonker wonende te Balk

bron: Tresoar, archiefnummer 26, inventarisnummer 118002, aktenummer 00122, Datum: 16-12-1812
 
1813 Notaris Jan Carel Kutsch te Leeuwarden. Huurcontract van een huis nr. J 30. fl. 477,-

- Pieter van Buuren wonende te Leeuwarden, verhuurder.

- Albert Pieters Coopmans wonende te Leeuwarden., huurder

bron: Tresoar, archiefnummer 26, inventarisnummer 076011, aktenummer 000264, Datum: 18-05-1813
 
1813 Notaris Jan Carel Kutsch te Leeuwarden. Protestacte. Een wissel.
- Bouwe van der Meulen wonende te Leeuwarden, toonder.
- Albert Pieters Coopmans wonende te Leeuwarden, aannemer.
bron: Tresoar, archiefnummer 26, inventarisnummer 076011, aktenummer 000272, Datum: 6-7-1813
 
1817 Horatius Albarda te Stavoren. Protestacte wegens ontruiming van een huis..

- Albert Coopmans (med. Doctor) wonende te Stavoren.

- Hendrik Trip wonende te Stavoren.
bron: Tresoar, archiefnummer 26, inventarisnummer 126003, aktenummer 000160, Datum: 12-5- 1817
 

 

beginpagina langsdeluts pagina online: 22 november 2015 laatste wijziging: 9-06-2024